Iran Aviation Forum

امتیاز موضوع:
  • 0 رأی - میانگین امتیازات: 0
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
بررسی تاریخی اولین قرارداد با بوئینگ
#1
آرمان بیات*: در فروردین ۱۳۴۴ قرارداد خرید هواپیمای بویینگ ۷۲۷ سری ۱۰۰ با کمپانی بویینگ منعقد شد و از آنجایی که تا تحویل اولین فروند سفارش داده شده ، ۱۲ ماه زمان لازم بود در قراردادی دیگر شرکت هواپیمایی ملی ایران ، یک فروند از همان نمونه را از کمپانی بویینگ اجاره کرد.
[تصویر:  25624.jpg]

شاید در ماه‌های اخیر که به تازگی وارد دوره پسا تحریم یا دوره نهم حمل و نقل هوایی شده‌ایم بد نباشد گذری به تاریخ بزنیم تا شاید درس‌هایی از گذشتگان خود بیاموزیم. به دوره هفتم تاریخ حمل و نقل هوایی باز می‌گردیم. دوره‌ای که از اسفند ماه سال ۱۳۴۰ با تاسیس شرکت هواپیمایی ملی ایران " هما " و اردیبهشت سال ۱۳۴۱ با ادغام رسمی شرکت هواپیمایی پارس و شرکت سهامی هواپیمایی ایران در شرکت تازه تاسیس شده  "هما"  آغاز شد.
۳ سال از تاسیس هما گذشته بود و این شرکت از ناوگان دو شرکت قبلی ادغام شده که شامل هواپیماهای ملخ دار DC۳ , DC۶ , DC۴ و هواپیمای وایکانت می‌شد، استفاده می‌کرد. لذا در ابتدای دهه رشد و توسعه حمل و نقل هوایی بین‌المللی و ارتقا کیفی شرکت‌های مطرح جهانی، علی‌محمد خادمی موسس هواپیمایی ملی ایران، یک شرکت هواپیمایی بزرگ و مطرح بین‌المللی را در ذهن می‌پرواند و اعتقاد داشت این شرکت باید از شرق تا غرب عالم را مورد پوشش خدمات نوین خود با محوریت فرهنگ ایرانی، قرار دهد. لذا بازنگری در نظام بهره‌برداری از وظایف دارای اهمیت وی بود.
بازنگری در ساختار و تامین پیش نیازهای رشد با هدف رقابت در شبکه حمل و نقل هوایی بین‌المللی با استفاده از ناوگان تازه متولد شده هواپیماسازان مطرح، وی را بر آن داشت با یک شرکت مشاور قراردادی به امضا برساند تا نسبت به تحولات بین‌المللی با تبیین چشم‌انداز از مدیریت سنتی به سمت توسعه حرکت کند. در این راه انتقال بهره‌برداری ناوگان از هواپیماهای ملخ دار به هواپیماهای جت، جهش محسوس و بزرگی محسوب می شد که زیرساخت سازمانی ، سخت افزاری و منابع انسانی را دستخوش تغییرات اساسی میکرد که خود ریسک بزرگی در عالم ۵۰ سال پیش برای یک شرکت هواپیمایی در خاورمیانه تلقی می شد. اما خادمی یک نگاه ویژه داشت و آن این بود که می گفت " هواپیمایی بازرگانی (غیرنظامی) ، یک صنعت بین المللی است و لذا بازارش هم باید بین المللی باشد". نگاهی که سالهاست از بینش اکثر مدیران هواپیمایی ایران دور شده است.
به هر حال آغاز عبور از چراغ نفتی به برق از سال ۱۳۴۳ آغاز شد. لذا مولفه های تصمیم گیری بسیاری در تفکر مدیریتی وقت مطرح شد که انتخاب شرکت سازنده هواپیما ، مدل هواپیما ، تجهیزات وابسته ، نوع موتور ، رویه پشتیبانی های فنی و نگهداری و آموزش از آن دسته اقدامات پایه بود که باید مورد بررسی قرار می‌گرفت.
در این راستا ضوابط دقیقی باید مورد مطالعه واقع می شد تا از منظر ظرفیت نسبت به مسیر بهره برداری کم ریسک ترین ، از منظر عملیاتی، اقتصادی ترین و از نظر تعمیرات و نگه داری با صرفه ترین از نوع خود بوده و تمام موارد سازگاری با اقلیم جغرافیایی کشور را نیز دارا باشد.
بنابراین در شهریور ۱۳۴۳ تصمیمی در هیئت مدیره هما مورد تصویب قرار گرفت که تاکید داشت بازسازی ناوگان بر اساس یک سند راهبردی با تبیین چشم انداز انجام پذیرد تا نوع و تعداد ناوگان انتخابی بر پایه و محور این سند انجام شود و به نسبت آن ، در جهت پیش بینی های بعدی در حوزه تامین منابع انسانی متخصص با آموزش های بعدی ، تامین سخت افزار بازرگانی و عملیات فرودگاهی با پیش بینی میزان سرمایه گذاری ، تامین زیرساخت در بهره برداری شعب عملیاتی و تامین زیرساخت فنی با هدف پشتیبانی تعمییرات و نگهداری ناوگان و پیش بینی سرانه فضای تعمییراتی و تحلیل بازار رقابتی در افق ۱۰ ساله ، اقدام شود.
لذا مدیرعامل وقت پس از مطالعات مقدماتی تیم برنامه ریزی و خدمات مدیریت ، یک شرکت سوئدی را به عنوان مشاور خود انتخاب و مقدمات بهسازی ساختار را آغاز نمود و بعد با همکاری شرکت هواپیمایی TWA ایالات متحده به پیشنهاد یک شرکت انگلیسی به نام PA Consulting ، بازسازی ساختار را ادامه داد و در این مسیر شرکت هواپیماسازی بویینگ به عنوان بهترین نمونه و شرکت موتورسازی Pratt & Whitney به عنوان بهترین نوع موتور هواپیمایی مناسب ایران ، انتخاب شدند.
البته در آن دوران تنها دو کمپانی مطرح جهانی هواپیماهای بازرگانی مناسب خطوط هوایی تولید میکردند که یکی از آنها بویینگ و دیگری داگلاس کامرشیال بود و شرکت دوم همواره تلاش میکرد نظر ایران ایر را نسبت به خود تغییر دهد و حتی چندی پس از آن نیز مدیرعامل شرکت داگلاس کامرشیال برای معرفی هواپیمای DC۱۰ همراه با همین نمونه هواپیما به تهران سفر کرده و سعی بسیار نمود تا از ابزارهای سیاسی نیز برای تغییر نظر مدیران و فروش تولیدات خود به ایران استفاده کند.
به هر حال در فروردین ۱۳۴۴ قرارداد خرید هواپیمای بویینگ ۷۲۷ سری ۱۰۰ با کمپانی بویینگ منعقد می شود و از آنجایی که تا تحویل اولین فروند سفارش داده شده ، ۱۲ ماه زمان طی می شد ، در قراردادی دیگر شرکت هواپیمایی ملی ایران ، ۱ فروند از همان نمونه را از کمپانی بویینگ اجاره می کند. این اقدام در جهت آشنایی و آموزش های بعدی عوامل عملیاتی در حوزه فرودگاهی با هواپیمای جت بود و از طرفی تصمیم بر آن بود تا "هما" هر چه زودتر با هواپیمای جت  ، شبکه بین الملل را آغاز تا شعب خارج از کشور خود را بر پایه این مدل هواپیما آماده کند و در حوزه بازاریابی نیز اقدامات لازم را انجام دهد تا  "زمانی که ناوگان ملکی ۷۲۷ تحویل داده شد ، ایران ایر آزمون و خطا را با هواپیماهای ملکی که برای هما هزینه بردار است ، به انجام نرساند."
لذا هواپیمای اجاره ای بویینگ ۷۲۷ به شماره ثبت N۶۸۶۵۰ ، در تیرماه سال ۱۳۴۴ وارد ناوگان هما می شود و پروازهای برنامه ای خود به خارج از کشور را از روز ۱۳ تیرماه همان سال در مسیر تهران به بیروت و ادامه مسیر به شهرهای رم ، ژنو ، فرانکفورت ، هامبورگ و بلعکس آغاز می‌کند.
این هواپیما ۱ سال در اجاره ایران ایر بود و در طول این مدت شبکه وسیعی را برای هما برقرار نمود تا اینکه در طول ۲ سال پس از این ۴ فروند هواپیمای ملکی بویینگ ۷۲۷ سری ۱۰۰(۸۶) به ترتیب با نام های اصفهان ، آبادان ، رامسر و شیراز وارد ناوگان هما شده و راه توسعه و پیشرفت هما رسما آغاز گشت که پس از آن به ترتیب هواپیماهای بویینگ ۷۰۷ ، ۷۳۷ ، ۷۲۷ سری ۲۰۰ و ۷۴۷ وارد ناوگان هما شدند و این شرکت تا ۱۰ سال پس از اجاره اولین هواپیمای بویینگ ۷۲۷ توانست با هواپیمای ۷۴۷ سری SP بر پایه بهره گیری از مشاوران مجرب بین المللی و درک و درایت لازم در مدیریت یک شرکت هواپیمایی بین المللی ، و تجربه مدیرعامل وقت در ریاست انجمن بین المللی حمل و نقل هوایی "یاتا" ، توانست طولانی ترین مسیر پروازی بدون توقف زمانه را در مسیر تهران به نیویورک برقرار کند.
حال پس از ۵۰ سال از این واقعه ، تاریخ برای "هما" در حال تکرار است. و دوباره بازسازی ساختار ، بهسازی ناوگان و مجدد از چراغ نفتی به برق. آیا منافع ایران ایر و حمل و نقل هوایی ایران تکرار می شود ؟ آیا درک و درایت ۵۰ سال پیش از این ، امروز نیز تکرار خواهد شد ؟ تاریخ، چراغ راه آینده است. باید درس بگیریم.
*کارشناس صنعت هوانوردی
پاسخ


پرش به انجمن:


کاربرانِ درحال بازدید از این موضوع: 2 مهمان
Iran Aviation Forum Iran Aviation Forum Iran Aviation Forum Iran Aviation Forum